Τετάρτη 29 Απριλίου 2009

ΤΟ ΓΕΩΠΑΡΚΟ ΤΩΝ ΒΑΤΙΚΩΝ






Το ενδιαφέρον και η περιέργεια των κατοίκων του Δημοτικού Διαμερίσματος Αγίου Νικολάου, του Δήμου Βοιών που βρίσκεται στη νοτιοανατολική Λακωνία, για κάποιους παράξενους γεωλογικούς σχηματισμούς που έμοιαζαν με δένδρα, τους έφερε σε επαφή με τον καθηγητή Παλαιοβοτανικής και Παλαιοντολογίας του πανεπιστημίου Αθηνών Ευάγγελο Βελιτζέλο, ο οποίος και επισκέφθηκε την περιοχή.
Η πρώτη εκτίμηση του καθηγητή ήταν πώς στην περιοχή του Δήμου Βοιών, υπάρχουν σπάνια ευρήματα εξαιρετικής παλαιοντολογικής σπουδαιότητας, τα οποία για πρώτη φορά αποκαλύπτονται όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και σε ολόκληρο τον ευρωπαϊκό χώρο. Συγκεκριμένα μέσα σε θαλάσσια ιζήματα Πλειο - πλειστοκαινικής ηλικίας, πλούσια σε όστρακα μεγίστης μουσειακής αξίας εμφανίζεται πληθώρα χοανοειδών μορφών με δενδρώδη ανάπτυξη.


Η σπουδαιότητα των ευρημάτων δεν άφησε αδιάφορους τους επιστήμονες, και συγκροτήθηκε επιστημονική ερευνητική ομάδα υπό τον καθηγητή Ευάγγελο Βελιτζέλο, ενώ αργότερα με τη γνωστοποίηση του θέματος και άλλοι επιστήμονες παλαιοντολόγοι ενδιαφέρθηκαν για το γεωπάρκο του Δήμου Βοιών, οι οποίοι μάλιστα χωρίς ενδελεχή και μακρόχρονη έρευνα αποφάνθηκαν ότι τα εν λόγω απολιθώματα είναι γιγαντιαίες μορφές σπόγγων και κοραλλιών.
Η επιστημονική ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου Αθηνών, έπειτα από μακρόχρονη ενδελεχή έρευνα και συνεργαζόμενη με τα πανεπιστήμια της Πράγας, του Μονάχου, του Τίμπιγκεν και του Γκέτιγκεν, το 2001 κατέληξε σε μελέτη και συμπεράσματα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας και της μελέτης δεν εκφράζεται καμία αμφιβολία για την φυτική προέλευση των απολιθωμάτων, ενώ αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι η ασβεστολιθική προέλευση της απολίθωσης.



Η ηλικία των απολιθωμένων δασών στην Ελλάδα φθάνει και τα 20 εκατομμύρια χρόνια και έχουν απολιθωθεί με τη διαδικασία της πυριτίωσης, λόγω ηφαιστειακής δραστηριότητας.
Στο γεωπάρκο των Βοιών η ηλικία είναι μικρότερη (1-3 εκατομμύρια χρόνια), αλλά αυτό που το κάνει ξεχωριστό και μοναδικό, είναι η σπάνια διαδικασία με την οποία έχει απολιθωθεί, και είναι αυτή της ασβεστίωσης.
Πριν από εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή υπήρχε ένα τροπικό δάσος, με κυρίαρχη φυτική μορφή το φοίνικα, καθώς σύμφωνα πάντα με την μελέτη η ιστολογική εξέταση έδειξε μεγάλες ομοιότητες με τους φοίνικες στο Βάϊ της Κρήτης.
Μεγάλες γεωλογικές αναστατώσεις μετέτρεψαν το δάσος σε πυθμένα θάλασσας. Από την επιστήμη της γεωλογίας γνωρίζουμε ότι στο τέλος του Πλειόκαινου (2 εκατομμύρια χρόνια πριν) ένας κλάδος της Μεσογείου εισχωρεί μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης προς το Μυρτώο πέλαγος, ταπεινώνοντας μέρος της Αιγαιϊδος σε πυθμένα θάλασσας. Είναι πολύ πιθανόν σε αυτό το χρόνο να έγινε η καταβύθιση τους δάσους.
Σε συνθήκες θαλασσίου περιβάλλοντος, με τη βοήθεια μικροοργανισμών και φυκών, σε βάθος χιλιάδων ετών, συντελέστηκε η απολίθωση και οι κορμοί των δένδρων ασβεστιώθηκαν.
Στο πέρασμα του χρόνου τα ιζήματα που κατακάθονταν στον πυθμένα της θάλασσας κάλυψαν το δάσος και το έθαψαν.
Ώσπου νέες γεωλογικές ανακατατάξεις αυτή τη φορά ανύψωσαν τον πυθμένα της θάλασσας, μετατρέποντας τον σε ξηρά.
Η κυματική δραστηριότητα διαβρώνοντας το ιζηματογενές πέτρωμα της ακτογραμμής αποκαλύπτει τους θαμμένους κορμούς. Αλλά και στα ενδότερα της πεδιάδας των Βοιών, διαβρώσεις έχουν αποκαλύψει βαρελόμορφους κορμούς δένδρων που η διάμετρος τους φθάνει τα 3 μέτρα, που κατά την άποψη των ειδικών είναι είδη δρυός.
Εν τω μεταξύ στις είδη υπάρχουσες δύο θεωρίες περί του γεωπάρκου των Βοιών, ήλθε να προστεθεί και μία τρίτη από άλλους επιστήμονες.
Σύμφωνα με αυτή αποκλείεται η δενδρώδης προέλευση των απολιθωμάτων, και πιθανολογείται ότι οι χοανώδεις αυτές μορφές δημιουργήθηκαν από την έκλυση ανερχομένων αερίων τα οποία περνώντας μέσα από τις ρωγμές των πετρωμάτων διέλυαν τα ορυκτά συστατικά τους, παρασύροντας τα στην έξοδο τους όπου και τα απέθεταν. Η άποψη αυτή πιθανολογεί, και ως κύριο επιχείρημα της αναφέρει ότι όλοι οι κορμοί είναι όρθιοι και δεν έχει βρεθεί κανένας ξαπλωμένος από πεσμένο δένδρο.
Ωστόσο αυτό που συμφωνούν και οι τρείς απόψεις, είναι ότι για οτιδήποτε και αν πρόκειται το γεωπάρκο των Βοιών είναι κάτι το μοναδικό, εξαιρετικό, και σπάνιο, και επομένως μπορούν να θεωρηθεί ως διεθνώς διατηρημένο μνημείο της φύσης, ανυπολόγιστης επιστημονικής αξίας.

Τρίτη 28 Απριλίου 2009

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΩΝ ΒΙΓΚΛΑΦΙΩΝ

Σε πολλούς είναι γνωστό ότι η περιοχή μας έχει ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν.
Πολλοί γνωρίζουμε για την Λακωνική Τρίπολη, Σίδη _ Ήτις - Αφροδισιάς,
που ήλθε ο απόγονος του Ηρακλή Βοίας να συνενώσει στην καινούργια πόλη ''Βοιές".
Επίσης πολλοί γνωρίζουμε για την βυθισμένη προϊστορική πολιτεία στο "Παυλοπέτρι", την επονομαζόμενη και Λακωνική Ατλαντίδα.
Λίγοι όμως γνώριζαν για την λεγόμενη πυραμίδα των Βιγκλαφίων.
Μία υπόθεση που ακούστηκε περισσότερο τον τελευταίο καιρό, εξαιτίας της επικείμενης εγκατάστασης της ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας στην περιοχή.
Ας επιχειρήσουμε όμως να δούμε το θέμα, με όσες πληροφορίες διαθέτουμε.
Όταν ο Παυσανίας επισκέφθηκε την περιοχή της Ελαφονήσου, μάλλον πεζός αφού η Ελαφόνησος χωρίστηκε κατά μία εκδοχή από τη στεριά στο μεγάλο σεισμό του 375 μ.χ, κατά άλλη εκδοχή περιγράφοντας από πλοίο που παρέπλεε τις ακτές, περιγράφει στις περιηγήσεις του ότι στην περιοχή είδε ναό της Αθηνάς που λέγεται ότι τον είχε χτίσει ο Αγαμέμνονας, καθώς και τον τάφο του Κινάδου που ήταν πλοίαρχος του Μενελάου.
Από τις περιηγήσεις του Παυσανία γνωρίζουμε ότι τις πυραμιδοειδείς αυτές κατασκευές τις θεωρούσε ως πολυάνδρια (ομαδικούς τάφους).
Το θέμα των πυραμιδοειδών αυτών κατασκευών στον ελλαδικό χώρο, δεν έχει πλήρως φωτιστεί καθώς άλλοι τα θεωρούν ταφικά μνημεία όπως ο Παυσανίας, άλλοι τα θεωρούν λατρευτικούς χώρους, άλλοι οχυρωματικά έργα, και άλλοι ότι μπορούσαν να έχουν περισσότερες της μίας από τις παραπάνω ιδιότητες.
Μετά την αναφορά αυτή του Παυσανία, για περισσότερα από 1600 χρόνια το θέμα το σκεπάζει η λήθη.
Ξαναβγαίνει στην επιφάνεια όταν ο αρχαιολόγος Leake ανακοινώνει ότι το 1806 ( κατά άλλους το 1831) ανακάλυψε τα ερείπια της πυραμίδας στα Βιγκλάφια, που την ταυτίζει με τον τάφο του Κινάδου που ανέφερε ο Παυσανίας.

Προφανώς η εκτίμηση αυτή είναι εσφαλμένη καθώς μία τέτοια μεγαλοπρεπής κατασκευή δεν θα αναλογούσε σαν ταφικό μνημείο σε έναν πλοίαρχο.
Μετά την αναφορά αυτή του Leake περνούν και πάλι 160 περίπου χρόνια
όπου την περιοχή επισκέφθηκαν το 1961 οι αρχαιολόγοι Waterhouse και Simpson, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην πυραμίδα του Leake, καθώς και σε προϊστορικά ευρήματα, επίσης και σε κεραμική του 4ου π.χ αιώνα που βρήκαν.
Ωστόσο εκφράζονται αμφιβολίες αν οι παραπάνω ερευνητές επισκέφθηκαν την πυραμίδα, ή αναφέρονται σε αυτήν βάσει άλλων αναφορών.
Αντίθετα το 1975 την επισκέπτεται ο αρχαιολόγος Vischer, ο οποίος και την αναφέρει στο βιβλίο του.
Στη διάρκεια των ετών 1982 - 1983 το πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια, και το πανεπιστήμιο Alberta του Καναδά, στα πλαίσια κοινού ερευνητικού προγράμματος μελετούν επισταμένως τις πυραμίδες της Αργολίδας, και αυτή των Βιγκλαφίων.
Επικεφαλής του προγράμματος είναι ο Αμερικανός καθηγητής W. Pritchett, και η Καναδή Helena Fracchia.
Με αφορμή τις δημοσιεύσεις της Fracchia το 1985, αργότερα θα επισκεφθούν την περιοχή και άλλοι ερευνητές.

Οι αναφορές του Παυσανία αποτελούν την "προϊστορία" της υπόθεσης των πυραμίδων ή ακριβέστερα των πυραμιδοειδών κατασκευών.
Η αναφορά σε πυραμίδες στον ελλαδικό χώρο γίνεται για πρώτη φορά το 1806, έπειτα από τις αναφορές του Leake.
Ως σημαντικότερα πυραμιδοειδή κτίσματα αναφέρονται:
Η πυραμίδα του Ελληνικού (Άργους)
Η πυραμίδα του Λυγουριού (Επίδαυρος)
Η πυραμίδα της Δαλαμανάρας (Άργους)
Η πυραμίδα της Καμπίας (Νέα Επίδαυρος)
Η πυραμίδα της Σικυώνας (Άργους)
Η κλιμακωτή πυραμίδα του Αμφείου (Θήβας)
Η πυραμίδα των Βιγκλαφίων (Λακωνίας).
Με αφορμή την προβολή του θέματος, η Ακαδημία Αθηνών προέβη σε χρονολόγηση δύο πυραμίδων με τη χρησιμοποίηση της μεθόδου της θερμοφωταύγειας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μεθόδου η πυραμίδα του Ελληνικού χρονολογήθηκε το 2720 π.χ η δε του Λυγουριού το 2100 π.χ .
Η πυραμίδα στα Βιγκλάφια είναι μία κατασκευή με διαστάσεις 17,50χ16 μ.
Το οικοδομικό της υλικό έχει λεηλατηθεί και έχει χρησιμοποιηθεί για το χτίσιμο παραπλήσιων μαντριών και αποθηκών, όμως στο μεγαλύτερο του μέρος σχεδόν διασώζεται.

Είναι η μεγαλύτερη κατασκευή σε σχέση με τις υπόλοιπες στην Ελλάδα, με εξαίρεση την πυραμίδα του Αμφείου, αφού οι διαστάσεις της είναι μεγαλύτερες και από την πυραμίδα του Ελληνικού που οι διαστάσεις της είναι 14,70χ8,61μ.
Γύρω από τα θεμέλια της κατασκευής υπάρχει βαθιά τάφρος από τις τρεις πλευρές, ενώ δεν έχει από την πλευρά που βρίσκεται προς το γκρεμό.
Σε κάποιο σημείο της τάφρου υπάρχουν εγκοπές που μαρτυρούν την χρησιμοποίηση μετακινούμενης γέφυρας.
Αυτό δείχνει ένα καθαρά οχυρωματικό χαρακτήρα της κατασκευής, που δεν τον συναντούμε σε άλλες κατασκευές, και συνιστά μία ιδιαιτερότητα.
Η κεραμική που έχει αναφερθεί είναι του 4ου - 5ου π.χ αιώνα, αλλά αν λάβουμε υπόψη μας ότι η τάφρος είναι αρκετά μπαζωμένη, δεν αποκλείεται
σε βαθύτερα στρώματα να υπάρχει και προγενέστερων εποχών.
Από τη νότια πλευρά του γκρεμού έχουν αποκολληθεί μεγάλοι βράχοι, γεγονός που δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η πυραμίδα να προστατευόταν με τάφρο και από την νότια πλευρά.
Η εκσκαφή της τάφρου μαρτυρεί τον οχυρωματικό χαρακτήρα του έργου, παράλληλα όμως αποτελεί και λατομείο από το οποίο έχουν λατομηθεί οι μεγάλοι ορθογώνιοι και τετράγωνοι ογκόλιθοι της λιθοδομής.
Είναι βέβαιο ότι οι υποθέσεις αυτές δεν έχουν πλήρως διερευνηθεί, και συστηματικές έρευνες θα απέδιδαν ενδεχομένως περισσότερα αποτελέσματα.

Δευτέρα 13 Απριλίου 2009

Εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής στα Ασπρούδια.

Εμείς εφησυχάζουμε, όμως το θέμα παραμένει ανοιχτό.


Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος.


Ρεβυθούσα Νο 2
στα Ασπρούδια


Τι ισχυρίζεται ότι θέλει να κάνει η εταιρία.
Υπό το άγρυπνο μάτι της Κομισιόν η διαδικασία

Του ΚΩΣΤΑ ΒΟΥΤΣΑΔΑΚΗ


Στο «μικροσκόπιο» της Ευρωπαϊκή Επιτροπής βρίσκονται τα σχέδια κατασκευής
μονάδας φυσικού αερίου στα Ασπρούδια Λακωνίας, καθώςη περιοχή στην οποία
προβλέπεται να εγκατασταθεί ανήκει στις προστατευόμενες περιοχές του

Δικτύου NATURA.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας,στην οποία έχει κατατεθεί από πέρυσι τον Ιούνιο

η αίτηση έκδοσης άδειας παραγωγής για μονάδα ισχύος 460 μεγαβάτ, δεν έχει
απαντήσει ακόμη.
Στελέχη της Αρχής ανέφεραν ωστόσο στον ΕΤ ότι ακόμη και ανεκδοθεί η άδεια

παραγωγής, είναι πολύ δύσκολο να εξασφαλίσει η εταιρία τις απαραίτητες
περιβαλλοντικές άδειες.
Επιπλέον, σε απάντησηπρος τον ευρωβουλευτή του ΣΥΝ κ. Δ. Παπαδημούλη

(με ημερομηνία 26 Μαρτίου 2008) ο επίτροπος Περιβάλλοντος της Ε.Ε.
κ.Στ. Δήμας τονίζει ότι «η Επιτροπή θα παρακολουθήσει επισταμένως τις εξελίξεις
στο ανωτέρω σχέδιο κατασκευής, ώστε να εξασφαλίσει ότι δεν θα σημειωθεί μη
αναστρέψιμη υποβάθμιση προστατευόμενης περιοχής».
Προσθέτει ακόμη ότι «εάν το εξεταζόμενο έργο είναι δυνατόν να επηρεάσει

σημαντικά τη συγκεκριμένη περιοχή του NATURA 2000, πρέπει να αξιολογηθεί
δεόντως ως προς τις διατηρητέες αξίες του τόπου και μπορεί να εγκριθεί μόνον
εφόσον δεν παραβλάπτει την ακεραιότητά του».
Και καταλήγει: «Η κατασκευή σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, καθαυτή, δεν συνιστά

παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας, υπό τον όρο ότι τηρούνται πλήρως οι
απαιτήσειςτης κοινοτικής νομοθεσίας.
Η Επιτροπή μπορεί πάντως να παρέμβει, εάν διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι

απαιτήσεις αυτές».
Σημειώνεται ότι η χωροθέτηση της μονάδας σε περιοχή NATURA

(με κωδικό GR 2540002) προκύπτει από επίσημα έγγραφα του ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά και
από μελέτη του τοπικού τεχνικού γραφείου Πετρολέκας και Συνεργάτες, που
εκπονήθηκε για λογαριασμό του Δήμου Βοιών.
Πρόκειται για έγγραφα που έχουν κατατεθεί στη Βουλή, ύστερα από ερωτήσεις

του βουλευτή Λακωνίας του ΠΑΣΟΚ κ. Λ. Γρηγοράκου και έχει στη διάθεσή του ο ΕΤ.
Οι σχεδιασμοί της ΣΤΕΡΟΠΗ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ περιλαμβάνουν και σειρά

συμπληρωματικών έργων για μεταφορά / αεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού
αερίου αλλά και για μεταφορά της παραγόμενης ενέργειας όχι μόνο στο ηπειρωτικό
δίκτυο αλλά και προς την Κρήτη, με υποβρύχιο καλώδιο…
Κατά τα σχέδια η τροφοδοσία της μονάδας με φυσικό αέριο θα γίνεται με αγωγό που

θα επεκταθεί από τη Μεγαλόπολη ως τη Λακωνία.
Επιπλέον η εταιρία έχει ζητήσει άδεια για κατασκευή, στην ίδια περιοχή, σταθμού

υγροποιημένου φυσικού αερίου (αποθήκες και εγκαταστάσεις αεριοποίησης),
όμοιου με αυτόν που λειτουργεί στη νησίδα Ρεβυθούσα, ανοιχτά των Μεγάρων.
Η ΣΤΕΡΟΠΗ χρησιμοποιεί ως επιχείρημα την επενδυτική της πρόταση στη

σταδιακή μείωση του δυναμικού ηλεκτροπαραγωγής στην Πελοπόννησο λόγω
εξάντλησης των κοιτασμάτων λιγνίτη στη Μεγαλόπολη, που δημιουργεί ανάγκη
για πρόσθετες μονάδες παραγωγής, καθώς και στην προοπτική διασύνδεσης της
Κρήτης με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτροδότησης.
Η οποία πάντως έρχεται σε αντίθεση με σχέδια της ΔΕΗ για μελλοντική

διασύνδεση της Κρήτης μέσω Ανατολικού Αιγαίου…

kvoutsadakis@e-tipos.com