«Μάλτα γιοκ» είχε πει ο τούρκος Ναύαρχος Πίρι Ρέις, στην προσπάθειά του κάποτε να βρει το γνωστό νησί της Μεσογείου και καταγράφηκε στα διεθνή ναυτικά χρονικά. Παρ όλα αυτά, ο Τούρκος ναύαρχος έγινε σύμβολο της … τουρκικής ναυτοσύνης.
Ο Πίρι Ρέϊς (1470 - 1554) έμεινε γνωστός στην Ιστορία κυρίως όχι για τις ικανότητες του ως πειρατής ή ναύαρχος του σουλτανικού στόλου, αλλά για τους περίφημους χάρτες του, οι οποίοι σχεδιάστηκαν το 1513 και απεικονίζουν με καταπληκτική ακρίβεια τόπους του πλανήτη που ανακαλύφθηκαν αργότερα.
Εγκαταλείποντας τη θάλασσα και ασχολούμενος ως χαρτογράφος ο Πίρι Ρέϊς, χωρίς προφανώς να έχει υπόψη του τον Παυσανία και τις ταξιδιωτικές του περιγραφές, αφήνει έργο ταξιδιωτικών περιγραφών.
Από τις περιγραφές του Πίρι Ρέϊς, μαθαίνουμε για τα Βάτικα και τον Κάβο Μαλιά.
"Το ακρωτήρι αυτό λέγεται Μπενεφσέ, γιατί στα βορειοανατολικά του υπάρχει ένα ομώνυμο κάστρο δίπλα στη θάλασσα που ανήκει στη Βενετία. Στα ελληνικά λέγεται Μενεβεσίε, και είναι παραφθορά του Μενεβίς. Οι Ευρωπαίοι ονομάζουν το κάστρο Μερβέζιε.
Το ακρωτήρι της Μονεμβασιάς είναι ένα ψηλό βουνό που μπαίνει μέσα στη θάλασσα, και βρίσκεται στο νότιο τμήμα του βιλαετιού του Μοριά.
Το ακρωτήρι βλέπει στα νοτιοανατολικά "(εδώ εννοείται ο Καβομαλιάς).
"Στη μύτη του, δηλαδή νότια, υπάρχει μία ερειπωμένη εκκλησία.
Τη λένε Σάντα Άντζελο. Απο αυτή οι άπιστοι ονομάζουν το ακρωτήρι και Κάβο Σάντα Άντζελο.
Το πραγματικό του όνομα είναι όμως Κάβο Μαλούγια (Μαλέας).
Έτσι είναι περισσότερο γνωστό. Τα πλοία που έρχονται από τη Δυτική Μεσόγειο, προς τη Ρόδο, τη Χίο, την Ιστανμπούλ, φθάνουν οπωσδήποτε σε αυτό το ακρωτήρι. Είναι σαν σύνορο.
Τις καλοκαιρινές μέρες οι βορειοανατολικοί άνεμοι εμποδίζουν τα πλοία να περάσουν το ακρωτήρι. Ευνοϊκοί είναι οι δυτικοί και βορειοδυτικοί άνεμοι.
Επειδή το ακρωτήρι είναι σαν βουνό, δεν μπορούν να ρίξουν άγκυρα. Τα νερά στα βόρεια - βορειοανατολικά, είναι πάρα πολύ βαθιά.
Δέκα πέντε μίλια νοτιοδυτικά από το κάστρο της Μονεμβασιάς βρίσκεται το νησί που είναι γνωστό ως Τσούχα (Κύθηρα).
Τα πλοία μπορούν να αράξουν δύο μίλια βορειοδυτικά του ακρωτηρίου. Εκεί βρίσκεται η ερειπωμένη εκκλησία Σάντα Μαρία. Όπου και αν σκάψουν εμπρός της, βγαίνει γλυκό νερό" ( εδώ μάλλον εννοείται η περιοχή της Αγίας Μαρίνας - Κανατάκι).
"Το ακρωτήρι που βρίσκεται νοτιοδυτικά είναι χαμηλό. Έχει βράχους στη μύτη του, για αυτό πρέπει να το προσέχουν" (εννοείται το ακρωτήρι Ζόβολο).
"Στην άλλη πλευρά του ακρωτηρίου βρίσκεται η εκκλησία Αγιασίλες (Άγιος Βασίλειος)"(Μάλλον εννοείται ο Άγιος Λιάς).
"Αν κινηθούν λίγο βορειοδυτικά της, θα βρουν το κάστρο Βάτικα. Είναι γερό κάστρο. Υπάγεται στο σαντζάκι του Μοριά. Είναι χτισμένο πάνω σε ένα βράχο, δύο μίλια περίπου στο εσωτερικό της στεριάς και έχει εμπρός του λιμάνι. Τα πλοία δένουν τα παλαμάρια τους στα νοτιοανατολικά. Ρίχνουν άγκυρα στα βορειοδυτικά σε βάθος δέκα οργιές. Είναι καλό αραξοβόλι. Χαρακτηριστικό του λιμανιού από τη θάλασσα είναι μία ανοιχτή παραλία με ένα μαύρο ακρωτήρι στα ανατολικά της.
Πάνω του υπάρχουν τρία μυτερά βουναλάκια. Να κινηθούν σε απόσταση ενάμισι παλαμάρι από το ακρωτήρι χωρίς φόβο, και από κει να μπουν χωρίς φόβο στο λιμάνι."
Εδώ ο ναύαρχος δεν περιγράφει ως λιμάνι τον όρμο των Βατίκων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνει ότι τα πλοία φουντάρουν βορειοδυτικά και δένουν τα παλαμάρια τους νοτιοανατολικά, αναφέρεται στην περιοχή του Παλαιοκάστρου. Το μαύρο ακρωτήρι ανατολικά προφανώς αναφέρεται στον κάβο της Πούντας στο Λά.
"Απέναντι βρίσκεται το νησί Μπέγκ (Σερβί)" (αναφέρεται στην Ελαφόνησο).
"Οι Ευρωπαίοι το λένε Ιζιλε Σερβί , δηλαδή ''νησί των ελαφιών''. Είναι ακατοίκητο.
Νότια του βρίσκεται ο όρμος Πόρτο Σερβί (Σαρακίνικο). Τα πλοία δένουν τα παλαμάρια τους στο χοντρό ακρωτήρι νοτιοανατολικά και ρίχνουν άγκυρα στα βόρεια σε βάθος 20 οργιές. Είναι κατάλληλο αραξοβόλι για τις μεγάλες μπάρτσες.
Όσοι χρειάζονται πόσιμο νερό, θα το βρουν κάτω από ένα βράχο δίπλα στη θάλασσα,
στην πλευρά του νησιού που βλέπει προς τις ακτές της Ρούμελης."
Οι πληροφορίες που δίνει εδώ ο Ρέϊς δεν αφορούν μόνο το Σαρακίνικο. Το ότι τα πλοία αγκυροβολούν βόρεια σε βάθος 20 οργιές και δένουν παλαμάρια στο χοντρό ακρωτήρι νοτιοανατολικά, περιγράφει τη Λεύκη από όπου γινόταν και η υδροληψία.
"Τα πλοία δεν περνούν ανάμεσα στο νησί και στη Ρούμελη, γιατί τα νερά είναι ρηχά.
Οι γαλέρες περνούν όταν ο άνεμος είναι ευνοϊκός. Σε αντίθετη όμως περίπτωση σε πολλά σημεία μπορούν να πέσουν σε βράχια που είναι διάσπαρτα εδώ και εκεί.
Εμείς περάσαμε εδώ με καλιάτα. Αυτό έγινε με μεγάλη δυσκολία. Από το νησί ως το ακρωτήρι της Μονεμβασιάς είναι είκοσι μίλια, ενώ η Βάτικα δέκα.
Από αυτό το λιμάνι ως τη Ρόγια (Καστέλο Ρόπα) είναι πέντε μίλια.
Η Ρόγια βρίσκεται τρία μίλια περίπου μέσα στη στεριά, χτισμένη πάνω σε ένα βράχο.
Υπάγεται στο λιβά του Μοριά. Εμπρός της υπάρχει το φυσικό λιμάνι Πόρτο Ρόγια. Εκεί βρίσκεται και ένα ερειπωμένο κάστρο. Τα πλοία που φθάνουν στο λιμάνι δένουν τα παλαμάρια τους στο βράχο που βρίσκεται δυτικά. Ρίχνουν άγκυρα στα δυτικά σε βάθος 15 οργιές. Χαρακτηριστικό του λιμανιού από τη θάλασσα, είναι το στρογγυλό ακρωτήρι δυτικά του. Μοιάζει με νησί. Τα νερά γύρω του είναι βαθιά. Πουθενά αλλού εκτός από το λιμάνι δεν μπορούν να αράξουν. Πέντε μίλια νότια νοτιοανατολικά βρίσκεται το νησί Σέρβι. Ενώ το Άσπιρε Ποτάμο (ποταμός Ευρώτας) βρίσκεται δέκα πέντε μίλια βορειοδυτικά. Είναι επίσης γνωστό και ως Ακ Σού."
Αν και ο Πίρι Ρέϊς φημίζεται για την ακρίβεια του, όπως και οι χάρτες του, εδώ φαίνονται οι περιγραφές του να μην ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματική κατάσταση. Σίγουρα η Βάτικα δεν απέχει 10 μίλια απο το νησί (Ελαφονήσι), εκτός και αν την τοποθετήσουμε στην περιοχή του Κάβο Μαλέα. Η απόσταση που απεικονίζεται στους χάρτες του Πίρι Ρέϊς μεταξύ Ελαφονησιού και της απέναντι στεριάς (Πούντας), είναι όση και αυτή Παλαιοκάστρου - Πούντας. Στην πραγματικότητα είναι κατά πολύ μικρότερη.
Ο Πίρι Ρέϊς τοποθετεί σε 5 μίλια απόσταση απο το Ελαφονήσι τη Ρόγια (Καστέλο Ρόπα). Η απόσταση αυτή αντιστοιχεί στον Πλατανιστό όπου όμως δεν υπάρχει λιμάνι ή στο εσωτερικό αξιόλογη πόλη.
Είναι φανερό και απο την απεικόνιση του χάρτη ότι η Ρόγια (Καστέλο Ρόπα) αντιστοιχεί στο λιμάνι της Πλύτρας το οποίο απέχει απο το Ελαφονήσι 15-16 μίλια.
Το στρογγυλό ακρωτήρι που μοιάζει με νησί αντιστοιχεί στο ακρωτήρι Ξυλής, ενώ η πόλης της Ρόγιας που βρίσκεται 3 μίλια εσωτερικά της στεριάς με τα ερείπια του κάστρου (Παλαιόκαστρο), περιγράφει τον Ασωπό.
"Είναι ένας μεγάλος ποταμός με νερό χειμώνα καλοκαίρι. Τα καΐκια μπαίνουν στο εσωτερικό του. Στις δύο όχθες του υπήρχε παλιά μία πόλη, που σήμερα είναι ερειπωμένη. Το σημερινό της όνομα είναι Άιλος (Έλος). Καταστράφηκε από τον Μεβλάι Γιακούμπ μπίν Μανσούρ. Ήταν ένας μεγάλος βασιλιάς που καταγόταν από την οικογένεια του προφήτη Ομέρ. Το έτος 373 Εγίρας (980 μΧ) αυτός ερχόταν από την πόλη Μερεκίς (Μαρακές) του Μαγκρέμπ με χίλια πλοία για να πάρει την Ιστανπούλ, και ξεχειμώνιασε στο βιλαέτι του Μοριά. Τότε καταστράφηκε η Άιλος.
Πάρα πολλά κτίσματα υπάρχουν σήμερα στην πόλη. Τα νερά εμπρός από την πόλη είναι κατάλληλα για να αράξουν. Εδώ αράζουν τα περαστικά πλοία. Παίρνουν πόσιμο νερό και συνεχίζουν το δρόμο τους.
Δέκα μίλια δυτικά υπάρχει το νησάκι Μποϊνούξ ( Μαραθονήσι). Τα νερά ανάμεσα σε αυτό και τις ακτές της Ρούμελης έχουν βάθος έξι οργιές. Είναι καλό αραξοβόλι. Από τη μεριά της Ρούμελης υπάρχει ένα ερειπωμένο κάστρο που το λένε Παλιάπολι. Το νησάκι λέγεται Κερέτε ( Κερατίδι ) " (πρόκειται για τη σημερινή Κρανάη).
"Τα μεγάλα πλοία μπαίνουν στο λιμάνι από τα βόρεια του μικρού νησιού. Δένουν τα παλαμάρια τους στο μικρό νησί, και ρίχνουν άγκυρα κατά τη θάλασσα στη Ρούμελη. Αν έρχονται από τη θάλασσα και θέλουν να γνωρίζουν το χαρακτηριστικό του νησιού, αυτό είναι πως από μακριά φαίνεται ψηλό.
Νότια του μικρού νησιού βρίσκεται το φυσικό λιμάνι Βάτι (Βαθύ). Είναι πολύ ωραίο.
Πιο κάτω υπάρχει ένας όρμος με ερειπωμένο κάστρο στο εσωτερικό του" (προφανώς εννοείται ο όρμος του Σκουταριού).
"Νοτιότερα φθάνουν στο λιμάνι Κόλα Κίτε ( Κολοκύθα)" (εδώ μάλλον περιγράφεται ο σημερινός Κότρωνας).
"Πιο κάτω φθάνουν στο Πόρτο Κάλι (Πόρτο Κάγιο), που απέχει 18 μίλια από το νησί Μποϊνούζ. Το Πόρτο Κάλι είναι ένα ωραίο φυσικό λιμάνι. Χαρακτηριστικό του είναι πώς πρώτα φτάνουν στο ακρωτήρι Μάνια, και μετά υπάρχει ένας όρμος που βλέπει ανατολικά. Στο εσωτερικό του βρίσκεται η ερειπωμένη εκκλησία Σαν Νταρχάτζιλου
(Αρχαγγέλων, Αγ. Άγγελος). Αφού περάσουν λίγο βόρεια του όρμου βρίσκεται το λιμάνι Πόρτο Κάγιο που βλέπει ανατολικά. Χαρακτηριστικό του είναι οι κόκκινοι βράχοι που βρίσκονται στα βόρεια της εισόδου του. Μπαίνουν στο λιμάνι έχοντας τους βράχους στα δεξιά. Μέσα στο λιμάνι υπάρχει μία ξέρα κοντά στους κόκκινους βράχους. Τα πλοία να κινηθούν κοντά προς το ακρωτήρι που βρίσκεται στα βόρεια του λιμανιού. Έτσι η ξέρα μένει δεξιά.
Πιο κάτω από το λιμάνι του Πόρτο Κάγιο ως το ακρωτήρι της Μάνης είναι τέσσερα μίλια νότια. Εκεί υπάρχει αραξοβόλι εμπρός από την εκκλησία Σάν Νταρχάτζιλου. Ως εδώ."
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: τα στοιχεία αντλήθηκαν
από το έργο « Ο Πίρι Ρέϊς – η οθωμανική χαρτογραφία –
και η λίμνη του Αιγαίου», του Δημήτρη Λούπη και της
Βρετανικής Σχολής.
Τα κείμενα με έντονη γραφή αποτελούν σχόλια και
παρατηρήσεις του μπλόγκ.
Ο Πίρι Ρέϊς (1470 - 1554) έμεινε γνωστός στην Ιστορία κυρίως όχι για τις ικανότητες του ως πειρατής ή ναύαρχος του σουλτανικού στόλου, αλλά για τους περίφημους χάρτες του, οι οποίοι σχεδιάστηκαν το 1513 και απεικονίζουν με καταπληκτική ακρίβεια τόπους του πλανήτη που ανακαλύφθηκαν αργότερα.
Εγκαταλείποντας τη θάλασσα και ασχολούμενος ως χαρτογράφος ο Πίρι Ρέϊς, χωρίς προφανώς να έχει υπόψη του τον Παυσανία και τις ταξιδιωτικές του περιγραφές, αφήνει έργο ταξιδιωτικών περιγραφών.
Από τις περιγραφές του Πίρι Ρέϊς, μαθαίνουμε για τα Βάτικα και τον Κάβο Μαλιά.
"Το ακρωτήρι αυτό λέγεται Μπενεφσέ, γιατί στα βορειοανατολικά του υπάρχει ένα ομώνυμο κάστρο δίπλα στη θάλασσα που ανήκει στη Βενετία. Στα ελληνικά λέγεται Μενεβεσίε, και είναι παραφθορά του Μενεβίς. Οι Ευρωπαίοι ονομάζουν το κάστρο Μερβέζιε.
Το ακρωτήρι της Μονεμβασιάς είναι ένα ψηλό βουνό που μπαίνει μέσα στη θάλασσα, και βρίσκεται στο νότιο τμήμα του βιλαετιού του Μοριά.
Το ακρωτήρι βλέπει στα νοτιοανατολικά "(εδώ εννοείται ο Καβομαλιάς).
"Στη μύτη του, δηλαδή νότια, υπάρχει μία ερειπωμένη εκκλησία.
Τη λένε Σάντα Άντζελο. Απο αυτή οι άπιστοι ονομάζουν το ακρωτήρι και Κάβο Σάντα Άντζελο.
Το πραγματικό του όνομα είναι όμως Κάβο Μαλούγια (Μαλέας).
Έτσι είναι περισσότερο γνωστό. Τα πλοία που έρχονται από τη Δυτική Μεσόγειο, προς τη Ρόδο, τη Χίο, την Ιστανμπούλ, φθάνουν οπωσδήποτε σε αυτό το ακρωτήρι. Είναι σαν σύνορο.
Τις καλοκαιρινές μέρες οι βορειοανατολικοί άνεμοι εμποδίζουν τα πλοία να περάσουν το ακρωτήρι. Ευνοϊκοί είναι οι δυτικοί και βορειοδυτικοί άνεμοι.
Επειδή το ακρωτήρι είναι σαν βουνό, δεν μπορούν να ρίξουν άγκυρα. Τα νερά στα βόρεια - βορειοανατολικά, είναι πάρα πολύ βαθιά.
Δέκα πέντε μίλια νοτιοδυτικά από το κάστρο της Μονεμβασιάς βρίσκεται το νησί που είναι γνωστό ως Τσούχα (Κύθηρα).
Τα πλοία μπορούν να αράξουν δύο μίλια βορειοδυτικά του ακρωτηρίου. Εκεί βρίσκεται η ερειπωμένη εκκλησία Σάντα Μαρία. Όπου και αν σκάψουν εμπρός της, βγαίνει γλυκό νερό" ( εδώ μάλλον εννοείται η περιοχή της Αγίας Μαρίνας - Κανατάκι).
"Το ακρωτήρι που βρίσκεται νοτιοδυτικά είναι χαμηλό. Έχει βράχους στη μύτη του, για αυτό πρέπει να το προσέχουν" (εννοείται το ακρωτήρι Ζόβολο).
"Στην άλλη πλευρά του ακρωτηρίου βρίσκεται η εκκλησία Αγιασίλες (Άγιος Βασίλειος)"(Μάλλον εννοείται ο Άγιος Λιάς).
"Αν κινηθούν λίγο βορειοδυτικά της, θα βρουν το κάστρο Βάτικα. Είναι γερό κάστρο. Υπάγεται στο σαντζάκι του Μοριά. Είναι χτισμένο πάνω σε ένα βράχο, δύο μίλια περίπου στο εσωτερικό της στεριάς και έχει εμπρός του λιμάνι. Τα πλοία δένουν τα παλαμάρια τους στα νοτιοανατολικά. Ρίχνουν άγκυρα στα βορειοδυτικά σε βάθος δέκα οργιές. Είναι καλό αραξοβόλι. Χαρακτηριστικό του λιμανιού από τη θάλασσα είναι μία ανοιχτή παραλία με ένα μαύρο ακρωτήρι στα ανατολικά της.
Πάνω του υπάρχουν τρία μυτερά βουναλάκια. Να κινηθούν σε απόσταση ενάμισι παλαμάρι από το ακρωτήρι χωρίς φόβο, και από κει να μπουν χωρίς φόβο στο λιμάνι."
Εδώ ο ναύαρχος δεν περιγράφει ως λιμάνι τον όρμο των Βατίκων. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δίνει ότι τα πλοία φουντάρουν βορειοδυτικά και δένουν τα παλαμάρια τους νοτιοανατολικά, αναφέρεται στην περιοχή του Παλαιοκάστρου. Το μαύρο ακρωτήρι ανατολικά προφανώς αναφέρεται στον κάβο της Πούντας στο Λά.
"Απέναντι βρίσκεται το νησί Μπέγκ (Σερβί)" (αναφέρεται στην Ελαφόνησο).
"Οι Ευρωπαίοι το λένε Ιζιλε Σερβί , δηλαδή ''νησί των ελαφιών''. Είναι ακατοίκητο.
Νότια του βρίσκεται ο όρμος Πόρτο Σερβί (Σαρακίνικο). Τα πλοία δένουν τα παλαμάρια τους στο χοντρό ακρωτήρι νοτιοανατολικά και ρίχνουν άγκυρα στα βόρεια σε βάθος 20 οργιές. Είναι κατάλληλο αραξοβόλι για τις μεγάλες μπάρτσες.
Όσοι χρειάζονται πόσιμο νερό, θα το βρουν κάτω από ένα βράχο δίπλα στη θάλασσα,
στην πλευρά του νησιού που βλέπει προς τις ακτές της Ρούμελης."
Οι πληροφορίες που δίνει εδώ ο Ρέϊς δεν αφορούν μόνο το Σαρακίνικο. Το ότι τα πλοία αγκυροβολούν βόρεια σε βάθος 20 οργιές και δένουν παλαμάρια στο χοντρό ακρωτήρι νοτιοανατολικά, περιγράφει τη Λεύκη από όπου γινόταν και η υδροληψία.
"Τα πλοία δεν περνούν ανάμεσα στο νησί και στη Ρούμελη, γιατί τα νερά είναι ρηχά.
Οι γαλέρες περνούν όταν ο άνεμος είναι ευνοϊκός. Σε αντίθετη όμως περίπτωση σε πολλά σημεία μπορούν να πέσουν σε βράχια που είναι διάσπαρτα εδώ και εκεί.
Εμείς περάσαμε εδώ με καλιάτα. Αυτό έγινε με μεγάλη δυσκολία. Από το νησί ως το ακρωτήρι της Μονεμβασιάς είναι είκοσι μίλια, ενώ η Βάτικα δέκα.
Από αυτό το λιμάνι ως τη Ρόγια (Καστέλο Ρόπα) είναι πέντε μίλια.
Η Ρόγια βρίσκεται τρία μίλια περίπου μέσα στη στεριά, χτισμένη πάνω σε ένα βράχο.
Υπάγεται στο λιβά του Μοριά. Εμπρός της υπάρχει το φυσικό λιμάνι Πόρτο Ρόγια. Εκεί βρίσκεται και ένα ερειπωμένο κάστρο. Τα πλοία που φθάνουν στο λιμάνι δένουν τα παλαμάρια τους στο βράχο που βρίσκεται δυτικά. Ρίχνουν άγκυρα στα δυτικά σε βάθος 15 οργιές. Χαρακτηριστικό του λιμανιού από τη θάλασσα, είναι το στρογγυλό ακρωτήρι δυτικά του. Μοιάζει με νησί. Τα νερά γύρω του είναι βαθιά. Πουθενά αλλού εκτός από το λιμάνι δεν μπορούν να αράξουν. Πέντε μίλια νότια νοτιοανατολικά βρίσκεται το νησί Σέρβι. Ενώ το Άσπιρε Ποτάμο (ποταμός Ευρώτας) βρίσκεται δέκα πέντε μίλια βορειοδυτικά. Είναι επίσης γνωστό και ως Ακ Σού."
Αν και ο Πίρι Ρέϊς φημίζεται για την ακρίβεια του, όπως και οι χάρτες του, εδώ φαίνονται οι περιγραφές του να μην ανταποκρίνονται πλήρως στην πραγματική κατάσταση. Σίγουρα η Βάτικα δεν απέχει 10 μίλια απο το νησί (Ελαφονήσι), εκτός και αν την τοποθετήσουμε στην περιοχή του Κάβο Μαλέα. Η απόσταση που απεικονίζεται στους χάρτες του Πίρι Ρέϊς μεταξύ Ελαφονησιού και της απέναντι στεριάς (Πούντας), είναι όση και αυτή Παλαιοκάστρου - Πούντας. Στην πραγματικότητα είναι κατά πολύ μικρότερη.
Ο Πίρι Ρέϊς τοποθετεί σε 5 μίλια απόσταση απο το Ελαφονήσι τη Ρόγια (Καστέλο Ρόπα). Η απόσταση αυτή αντιστοιχεί στον Πλατανιστό όπου όμως δεν υπάρχει λιμάνι ή στο εσωτερικό αξιόλογη πόλη.
Είναι φανερό και απο την απεικόνιση του χάρτη ότι η Ρόγια (Καστέλο Ρόπα) αντιστοιχεί στο λιμάνι της Πλύτρας το οποίο απέχει απο το Ελαφονήσι 15-16 μίλια.
Το στρογγυλό ακρωτήρι που μοιάζει με νησί αντιστοιχεί στο ακρωτήρι Ξυλής, ενώ η πόλης της Ρόγιας που βρίσκεται 3 μίλια εσωτερικά της στεριάς με τα ερείπια του κάστρου (Παλαιόκαστρο), περιγράφει τον Ασωπό.
"Είναι ένας μεγάλος ποταμός με νερό χειμώνα καλοκαίρι. Τα καΐκια μπαίνουν στο εσωτερικό του. Στις δύο όχθες του υπήρχε παλιά μία πόλη, που σήμερα είναι ερειπωμένη. Το σημερινό της όνομα είναι Άιλος (Έλος). Καταστράφηκε από τον Μεβλάι Γιακούμπ μπίν Μανσούρ. Ήταν ένας μεγάλος βασιλιάς που καταγόταν από την οικογένεια του προφήτη Ομέρ. Το έτος 373 Εγίρας (980 μΧ) αυτός ερχόταν από την πόλη Μερεκίς (Μαρακές) του Μαγκρέμπ με χίλια πλοία για να πάρει την Ιστανπούλ, και ξεχειμώνιασε στο βιλαέτι του Μοριά. Τότε καταστράφηκε η Άιλος.
Πάρα πολλά κτίσματα υπάρχουν σήμερα στην πόλη. Τα νερά εμπρός από την πόλη είναι κατάλληλα για να αράξουν. Εδώ αράζουν τα περαστικά πλοία. Παίρνουν πόσιμο νερό και συνεχίζουν το δρόμο τους.
Δέκα μίλια δυτικά υπάρχει το νησάκι Μποϊνούξ ( Μαραθονήσι). Τα νερά ανάμεσα σε αυτό και τις ακτές της Ρούμελης έχουν βάθος έξι οργιές. Είναι καλό αραξοβόλι. Από τη μεριά της Ρούμελης υπάρχει ένα ερειπωμένο κάστρο που το λένε Παλιάπολι. Το νησάκι λέγεται Κερέτε ( Κερατίδι ) " (πρόκειται για τη σημερινή Κρανάη).
"Τα μεγάλα πλοία μπαίνουν στο λιμάνι από τα βόρεια του μικρού νησιού. Δένουν τα παλαμάρια τους στο μικρό νησί, και ρίχνουν άγκυρα κατά τη θάλασσα στη Ρούμελη. Αν έρχονται από τη θάλασσα και θέλουν να γνωρίζουν το χαρακτηριστικό του νησιού, αυτό είναι πως από μακριά φαίνεται ψηλό.
Νότια του μικρού νησιού βρίσκεται το φυσικό λιμάνι Βάτι (Βαθύ). Είναι πολύ ωραίο.
Πιο κάτω υπάρχει ένας όρμος με ερειπωμένο κάστρο στο εσωτερικό του" (προφανώς εννοείται ο όρμος του Σκουταριού).
"Νοτιότερα φθάνουν στο λιμάνι Κόλα Κίτε ( Κολοκύθα)" (εδώ μάλλον περιγράφεται ο σημερινός Κότρωνας).
"Πιο κάτω φθάνουν στο Πόρτο Κάλι (Πόρτο Κάγιο), που απέχει 18 μίλια από το νησί Μποϊνούζ. Το Πόρτο Κάλι είναι ένα ωραίο φυσικό λιμάνι. Χαρακτηριστικό του είναι πώς πρώτα φτάνουν στο ακρωτήρι Μάνια, και μετά υπάρχει ένας όρμος που βλέπει ανατολικά. Στο εσωτερικό του βρίσκεται η ερειπωμένη εκκλησία Σαν Νταρχάτζιλου
(Αρχαγγέλων, Αγ. Άγγελος). Αφού περάσουν λίγο βόρεια του όρμου βρίσκεται το λιμάνι Πόρτο Κάγιο που βλέπει ανατολικά. Χαρακτηριστικό του είναι οι κόκκινοι βράχοι που βρίσκονται στα βόρεια της εισόδου του. Μπαίνουν στο λιμάνι έχοντας τους βράχους στα δεξιά. Μέσα στο λιμάνι υπάρχει μία ξέρα κοντά στους κόκκινους βράχους. Τα πλοία να κινηθούν κοντά προς το ακρωτήρι που βρίσκεται στα βόρεια του λιμανιού. Έτσι η ξέρα μένει δεξιά.
Πιο κάτω από το λιμάνι του Πόρτο Κάγιο ως το ακρωτήρι της Μάνης είναι τέσσερα μίλια νότια. Εκεί υπάρχει αραξοβόλι εμπρός από την εκκλησία Σάν Νταρχάτζιλου. Ως εδώ."
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: τα στοιχεία αντλήθηκαν
από το έργο « Ο Πίρι Ρέϊς – η οθωμανική χαρτογραφία –
και η λίμνη του Αιγαίου», του Δημήτρη Λούπη και της
Βρετανικής Σχολής.
Τα κείμενα με έντονη γραφή αποτελούν σχόλια και
παρατηρήσεις του μπλόγκ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου