Ο σύνδεσμος του φυτικού κόσμου με τον άνθρωπο είναι τόσο παλιός, όσο και η ίδια η ανθρωπότητα.
Τις πρώτες περί φυτών πληροφορίες έχουμε από τον Όμηρο ο οποίος στα δύο του έπη περιγράφει περίπου τα 60 είδη.
Με τη λέξη "βοτάνη" ο Όμηρος εννοεί τα χόρτα των λιβαδιών, όμως η βοτανολογία του Ομήρου περιορίζεται στα ιερά δέντρα, και τα θαυματουργά βότανα της μυθολογίας..
Ο Ησίοδος αναφέρει στα έργα του περίπου 12 φυτά, ο Ξενοφών περίπου 20, ενώ ο Ηρόδοτος 63.
Ο Θεόκριτος στα ''Βουκολικά Ειδύλλια" ξεπερνά τους προηγούμενους, με την αναγραφή 107 ονομάτων φυτών.
Ο Ιπποκράτης (460-370 π.χ) ήταν αυτός που έθεσε τις βάσεις της σύγχρονης Βοτανικής, κατατάσσοντας τα φυτά σε
κατηγορίες ανάλογα με τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Συλλογή συγγραμμάτων που αποδίδεται στον Ιπποκράτη, μας δίνει πληροφορίες για τις θεραπευτικές ιδιότητες 237 βοτάνων.
Ο Θεόφραστος ο Ερέσιος (372-287 π.χ), μαθητής του Αριστοτέλη εμφανίζεται ως πιο ολοκληρωμένος γνώστης της Βοτανικής, θεμελιώνοντας ακόμη περισσότερο τις βασικές αρχές της σύγχρονης Βοτανικής, με 450 περιγραφές φυτών.
Ακόμη παραπέρα ώθησαν τη Βοτανική οι μεταξύ τους συγκαιρινοί ( 1ος μ.χ αιών.) Διοσκουρίδης και Πλίνιος.
Τις πρώτες περί φυτών πληροφορίες έχουμε από τον Όμηρο ο οποίος στα δύο του έπη περιγράφει περίπου τα 60 είδη.
Με τη λέξη "βοτάνη" ο Όμηρος εννοεί τα χόρτα των λιβαδιών, όμως η βοτανολογία του Ομήρου περιορίζεται στα ιερά δέντρα, και τα θαυματουργά βότανα της μυθολογίας..
Ο Ησίοδος αναφέρει στα έργα του περίπου 12 φυτά, ο Ξενοφών περίπου 20, ενώ ο Ηρόδοτος 63.
Ο Θεόκριτος στα ''Βουκολικά Ειδύλλια" ξεπερνά τους προηγούμενους, με την αναγραφή 107 ονομάτων φυτών.
Ο Ιπποκράτης (460-370 π.χ) ήταν αυτός που έθεσε τις βάσεις της σύγχρονης Βοτανικής, κατατάσσοντας τα φυτά σε
κατηγορίες ανάλογα με τις θεραπευτικές τους ιδιότητες. Συλλογή συγγραμμάτων που αποδίδεται στον Ιπποκράτη, μας δίνει πληροφορίες για τις θεραπευτικές ιδιότητες 237 βοτάνων.Ο Θεόφραστος ο Ερέσιος (372-287 π.χ), μαθητής του Αριστοτέλη εμφανίζεται ως πιο ολοκληρωμένος γνώστης της Βοτανικής, θεμελιώνοντας ακόμη περισσότερο τις βασικές αρχές της σύγχρονης Βοτανικής, με 450 περιγραφές φυτών.
Ακόμη παραπέρα ώθησαν τη Βοτανική οι μεταξύ τους συγκαιρινοί ( 1ος μ.χ αιών.) Διοσκουρίδης και Πλίνιος.
Η Βοτανική γεωγραφία της Ελλάδας χωρίζεται σε δύο κύριες κατηγορίες.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκει η οροσειρά της Πίνδου, η οποία ξεκινά από τις Δειναρικές Άλπεις περνά Πίνδο, Άγραφα, Πελοπόννησο, Κρήτη, Ρόδο, και καταλήγει στη Μικρά Ασία.
Πρόκειται για νεώτερες ορογενέσεις, και τα βουνά αυτά χαρακτηρίζονται από απότομους γκρεμούς και φαράγγια που είναι αποτέλεσμα της αργής
διάβρωσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων.
Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται μία σειρά από βουνά που τα συνθέτουν κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα.
Πρόκειται για αρχαιότερα βουνά που αποτελούν την οροσειρά της Ροδόπης και περιλαμβάνει τα βουνά της Μακεδονίας καθώς και το Θεσσαλικό τόξο.
Οι βιότοποι που συναντώνται στις παραπάνω κατηγορίες ορίζονται όπως παρακάτω:
- ΑΛΠΙΚΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ.
Είναι οι βιότοποι σε αλπικά υψόμετρα, στους οποίους απουσιάζουν τα δένδρα αλλά είναι πλούσιοι σε θάμνους και χασμόφυτα.
-ΔΑΣΗ.
Βιότοποι κάτω από τα 1800 μέτρα υψόμετρο, τα οποία καλύπτονται κατά κύριο λόγο από δένδρα (κωνοφόρα ή πλατύφυλλα).
-ΠΑΡΑΚΤΙΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ.
Είναι οι βιότοποι κοντά στη θάλασσα όπου αναπτύσσονται πλήθος παράλιων φυτών.
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ.
Περιβάλλοντα στα οποία υπάρχει έντονη η ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα, και στα οποία κυρίως αναπτύσσεται μία διαφορετική χλωρίδα.
Είναι τόποι κοντά σε οικισμούς - πόλεις, καθώς και η γεωργική γη.
-ΜΑΚΙΑ (ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΙ ΘΑΜΝΩΝΕΣ)
Χαρακτηριστικοί βιότοποι της Μεσογείου τους οποίους συνθέτουν αειθαλείς θάμνοι που μερικές φορές παίρνουν και δενδρώδη μορφή (σχίνος, πουρνάρι).
Η Μακία είναι το υποβαθμισμένο αποτέλεσμα της καταστροφής ενός δάσους.
Η καταστροφή ενός δάσους από πυρκαϊά, ή υπερβολική ξύλευση, οδηγεί στην
Μακία.
Η βλάστηση στη Μακία είναι τόσο πυκνή, που μερικές φορές είναι αδιαπέραστη. Είναι οι λεγόμενοι Λόγγοι.
Στην πρώτη κατηγορία ανήκει η οροσειρά της Πίνδου, η οποία ξεκινά από τις Δειναρικές Άλπεις περνά Πίνδο, Άγραφα, Πελοπόννησο, Κρήτη, Ρόδο, και καταλήγει στη Μικρά Ασία.
Πρόκειται για νεώτερες ορογενέσεις, και τα βουνά αυτά χαρακτηρίζονται από απότομους γκρεμούς και φαράγγια που είναι αποτέλεσμα της αργής
διάβρωσης των ασβεστολιθικών πετρωμάτων.
Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται μία σειρά από βουνά που τα συνθέτουν κρυσταλλοσχιστώδη πετρώματα.
Πρόκειται για αρχαιότερα βουνά που αποτελούν την οροσειρά της Ροδόπης και περιλαμβάνει τα βουνά της Μακεδονίας καθώς και το Θεσσαλικό τόξο.
Οι βιότοποι που συναντώνται στις παραπάνω κατηγορίες ορίζονται όπως παρακάτω:
- ΑΛΠΙΚΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ.
Είναι οι βιότοποι σε αλπικά υψόμετρα, στους οποίους απουσιάζουν τα δένδρα αλλά είναι πλούσιοι σε θάμνους και χασμόφυτα.
-ΔΑΣΗ.
Βιότοποι κάτω από τα 1800 μέτρα υψόμετρο, τα οποία καλύπτονται κατά κύριο λόγο από δένδρα (κωνοφόρα ή πλατύφυλλα).
-ΠΑΡΑΚΤΙΟΙ ΒΙΟΤΟΠΟΙ.
Είναι οι βιότοποι κοντά στη θάλασσα όπου αναπτύσσονται πλήθος παράλιων φυτών.
ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ.
Περιβάλλοντα στα οποία υπάρχει έντονη η ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητα, και στα οποία κυρίως αναπτύσσεται μία διαφορετική χλωρίδα.
Είναι τόποι κοντά σε οικισμούς - πόλεις, καθώς και η γεωργική γη.
-ΜΑΚΙΑ (ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΙ ΘΑΜΝΩΝΕΣ)
Χαρακτηριστικοί βιότοποι της Μεσογείου τους οποίους συνθέτουν αειθαλείς θάμνοι που μερικές φορές παίρνουν και δενδρώδη μορφή (σχίνος, πουρνάρι).
Η Μακία είναι το υποβαθμισμένο αποτέλεσμα της καταστροφής ενός δάσους.
Η καταστροφή ενός δάσους από πυρκαϊά, ή υπερβολική ξύλευση, οδηγεί στην
Μακία.
Η βλάστηση στη Μακία είναι τόσο πυκνή, που μερικές φορές είναι αδιαπέραστη. Είναι οι λεγόμενοι Λόγγοι.
- ΦΡΥΓΑΝΑ.Ο πλέον υποβαθμισμένος βιότοπος που είναι υποβάθμιση της Μακίας από υπερβόσκηση, πυρκαϊά, ή άλλη αιτία.
Υποβάθμιση του δάσους οδηγεί στη Μακία. Υποβάθμιση της Μακίας οδηγεί στο φρυγανότοπο, και τελικά στην ερημοποίηση.
Πρόκειται για χαμηλούς θαμνότοπους σε πετρώδη και άγονα εδάφη στα οποία ωστόσο αναπτύσσεται μία ιδιαίτερη χλωρίδα που αποτελείται από θάμνους που προστατεύονται από τη βόσκηση είτε με αγκάθια είτε με οσμές.
Ανάμεσα στα φυτά αυτά φύονται ποώδη αγριολούλουδα με κυρίαρχες τις ορχιδέες.
-ΦΑΡΑΓΓΙΑ ΚΑΙ ΒΡΑΧΟΠΛΑΓΙΕΣ.
Βιότοποι που παρουσιάζονται σε ασβεστολιθικούς όγκους, και που αποτελούν τόπους προστασίας πολλών σπάνιων, και μερικές φορές ενδημικών φυτών.
Στον τόπο μας υπάρχουν εκτός από τους δύο πρώτους, όλοι οι παραπάνω βιότοποι.
Η γεωγραφική του θέση με "βοτανικές επιρροές'' τόσο από την ηπειρωτική Ελλάδα, όσο και από Κρήτη, Αιγαίο, επέτρεψαν την ανάπτυξη μίας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας χλωρίδας, που ήδη είχε κινήσει το ενδιαφέρον των βοτανολόγων από τον 17ο αιώνα, που επισκέφθηκαν την περιοχή για μελέτες οι CHAUBARD και SIBTHORT.
Τις μελέτες αυτές, καθώς και άλλες μεταγενέστερων ερευνητών, ήλθε να συμπληρώσει το 1954 ο βοτανολόγος Κωνσταντίνος Γουλιμής.
Σε 7 επισκέψεις που πραγματοποίησε από το 1954 μέχρι το 1959 στην περιοχή, ο Γουλιμής κατέγραψε περίπου 150 άγρια φυτά μεταξύ των οποίων ανακάλυψε 3 νέα είδη και μία ποικιλία.
Σημαντικότερη αυτών τουλίπα η οποία αργότερα έλαβε και το όνομα του καθώς είναι
ενδημικό είδος του τόπου και των Κυθήρων.Προσωπική ερασιτεχνική έρευνα έχει καταγράψει 300 ταυτοποιημένα άγρια είδη φυτών, και 150 περίπου άλλα που ακόμη δεν έχουν ταυτοποιηθεί, χωρίς σε αυτά να συμπεριλαμβάνεται η κατηγορία των μανιταριών.
Προσωπική εκτίμηση ότι η χλωρίδα του τόπου υπερβαίνει τα 550 - 600 είδη, και σίγουρα μία συστηματική επιστημονική μελέτη και έρευνα θα αποκάλυπτε περισσότερο τους βοτανικούς θησαυρούς της βατικιώτικης γης,
αρκετοί των οποίων όπως η τουλίπα Γουλιμή, τείνουν να εκλείψουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου